Kategorie
500-lecie Wspólnoty Gruntowej w Siewierzu

Przygotowania do 500-lecia Wspólnoty Gruntowej w Siewierzu

Ta okrągła rocznica przypada w przyszłym roku 2023, bowiem rok 1523 to data pierwszych znanych nadań książęcych, mocą których Jan Konarski, książę siewierski i biskup krakowski, przekazał mieszczanom siewierskim m.in. prawo pełnego dysponowania określonymi terenami Siewierza. Z przywołanego „Przywileju” wynika, że mieszczanie mieli już wcześniej prawo dysponowania niektórymi gruntami, lecz dokumenty potwierdzające te nadania nie zachowały się. W Przywileju napisano:

W imię Pańskie Amen. Na wieczną rzeczy pamiątkę. Wszystkim i każdemu z osobna niechaj będzie wiadomo, że my Jan Konarski z Bożej Łaski i Stolicy Apostolskiej biskup krakowski, pragnąc mieć staranie o korzyści mieszczan naszego Siewierza, gdy zagubiony został przywilej mówiący tak o ich stanie posiadania, jak i o przywilejach im przysługujących, a wydany mieszczanom przez poprzedników naszych, przeto my w obecności szanownych Burmistrza oraz członków Rady Miejskiej oraz na skutek usilnych próśb zarówno ich, jak i całej społeczności tegoż miasta Siewierza, spisujemy i ustanawiamy następujący nowy przywilej miejski.

W tej sytuacji przyjęto, że jest to pierwsza pewna data, w której mieszczanie siewierscy uzyskali prawa do wspólnych gruntów, dające początek późniejszej Wspólnocie Gruntowej w Siewierzu, obecnie najstarszej „instytucji” tego rodzaju w Polsce.

Sztandar

Przygotowania do obchodów tej doniosłej rocznicy rozpoczął poprzedni zarząd już kilka lat temu. Na przełomie lat 2018/2019 skonkretyzowała się idea ufundowania przez członków Spółki, pierwszy raz w historii, sztandaru Wspólnoty. Zarząd Spółki, po przeanalizowaniu różnych koncepcji i pomysłów, pochodzących m.in. od Tadeusza Kubisy i nieżyjącego już wtedy Stanisława Korusiewicza, przyjął do realizacji następującą propozycję przewodniczącego Janusza Nawrota: sztandar w kształcie kwadratu, strona główna (główny płat sztandaru) zawiera napis „Siewierska Wspólnota Gruntowa początki 1523 r.” na tle ciemnozielonym, kolor czcionki – złoty, natomiast na stronie odwrotnej zaplanowano przedstawienie herbu wraz z napisem Herb Księstwa Siewierskiego, w srebrnym kolorze czcionki, całość na tle koloru biskupiego. W narożnikach strony głównej zaplanowano elementy roślinne liście różnych gatunków drzew, w kolorze złotym. Natomiast w narożnikach strony odwrotnej znalazły się daty ważne do rozwoju i istnienia Wspólnoty. W lewym górnym narożniku: 1523, w prawym górnym: 1580, w lewym dolnym: 1790, w prawym dolnym 1792, wszystkie w kolorze srebrnym. Płat sztandaru obszyty jest frędzlami w kolorze złotym. Sztandar osadzony na ciemnym drzewcu ze złotymi okuciami. W siedzibie Spółki sztandar jest przechowywany w specjalnej, zamykanej gablocie. Daty umieszczone w narożnikach strony odwrotnej oznaczają: 1523 – pierwsze znane nadania gruntów, 1580 – rok nadania przez Piotra Myszkowskiego biskupa krakowskiego i księcia siewierskiego największych obszarowo gruntów w postaci łąk zwanych Bacholin, 1790 – rok włączenia Księstwa Siewierskiego w obręb Rzeczypospolitej („włączenie do Korony”), 1792 – król Stanisław August Poniatowski dokonał konfirmacji (potwierdzenia) wszystkich dotychczasowych praw miejskich Siewierza, w tym nadań gruntowych na rzecz mieszczan siewierskich. Pierwszy raz sztandar został publicznie zaprezentowany na Ogólnym Zebraniu Członków Spółki dnia 19 lipca 2021 r. Ówczesny przewodniczący zarządu Janusz Nawrot przedstawił zebranym okoliczności wykonania sztandaru i przekazał najważniejsze informacje o znaczeniu poszczególnych elementów umieszczonych na jego płatach. Wszystkie elementy sztandaru są haftowane, haftem wypukłym, na profesjonalnej hafciarce. Sztandar wykonało specjalistyczne przedsiębiorstwo Haftina Michalscy z Piotrkowa Trybunalskiego. Janusz Nawrot poinformował członków Spółki o planie uroczystego poświęcenia sztandaru w obecności wszystkich członków Spółki i wyjaśnił, że dotychczas nie było to możliwe w związku z istniejącą pandemią. Nowy zarząd do chwili obecnej nie doprowadził do poświęcenia sztandaru.

Co niesie z sobą sztandar

Sztandar to znak rozpoznawczy, manifestacja wartości, tradycji oraz symbol. Jest to nieodłączny element funkcjonowania wielu organizacji państwowych i prywatnych. Sztandar od zarania naszych dziejów jest symbolem jedności danej społeczności i jej wierności wyznawanym wartościom. Pełni także funkcję znaku przynależności do jednej, niepowtarzalnej grupy społecznej. To wokół niego rodzi się poczucie wspólnoty oraz świadomość znaczenia dla środowiska i pamięć o przeszłości. Posiadanie własnego sztandaru dodaje prestiżu danej organizacji i sprawia, że inne podmioty mają dla niej więcej szacunku. Sztandar naszej Wspólnoty symbolizuje 5 wieków jej historii, pięć wieków starań o przetrwanie i możliwość działania na rzecz środowiska. Wskazuje także na nierozerwalne związki z kościołem katolickim, wszak nadania gruntów pochodziły od biskupów krakowskich, książąt siewierskich, wyłącznie na rzecz „mieszczan chrześcijan”. Ustny przekaz mówi nawet o śmierci członka Wspólnoty w sporze o jej granice z mieszkańcami sąsiednich miejscowości, stąd i takie tragiczne zdarzenia mieszczą się w jego symbolice. Sztandar wymaga szacunku zarówno członków społeczności, którą reprezentuje, jak i innych osób. Ochrona sztandaru to sprawa honoru ludzi, którym został nadany.

Poświęcenie sztandaru

Do momentu poświęcenia sztandaru, jest on tylko „kawałkiem płótna”, chociażby najpiękniejszym. Znaczenia sztandarowi nadaje dopiero ceremonia jego poświęcenia. Wtedy staje się Sztandarem z dużej litery. O poświęcenie swojego sztandaru występują niemal wszyscy, z wyjątkiem organizacji skrajnie lewicowych i lewackich. O poświęcenie swoich sztandarów nie występowały partie komunistyczne, w tym Polska Zjednoczona Partia Robotnicza. Poświęcić sztandar tzn. dać tożsamość społeczności skupionej wokół niego. Poświęcenia sztandaru dokonuje się z reguły podczas uroczystej mszy świętej odprawianej wyłącznie w tej intencji. Poświęcenie sztandaru jest także znakiem oddania się w boską opiekę i prośbą do Najwyższego o pieczę nad osobami skupionymi wokół niego. Podczas uroczystości poświęcenia sztandaru z reguły wygłaszane jest okolicznościowe kazanie, a sztandarowi oddawana jest szczególna cześć z pocałowaniem jego płata włącznie. Jest niepisaną regułą, jednak przestrzeganą przez ludzi dysponujących kulturą osobistą, wrażliwością i szlachetnością, że dopiero po poświęceniu sztandaru może on uczestniczyć w uroczystościach, w szczególności uroczystościach kościelnych. Wprowadzanie niepoświęconego sztandaru do świątyni w ramach uroczystości kościelnej, stanowi uchybienie godności świątyni. Poczet sztandarowy Spółki z niepoświęconym sztandarem uczestniczył 26 marca 2022 r. w uroczystej mszy świętej poświęconej przekazaniu parafii pod wezwaniem Najświętszego Serca Pana Jezusa w Siewierzu relikwii świętego Jana Pawła II, przez arcybiskupa metropolitę lwowskiego Mieczysława Mokrzyckiego.

Okolicznościowy baner

Kolejnym działaniem poprzedniego zarządu Spółki, przygotowującym Spółkę do obchodów 500-lecia Wspólnoty było odnowienie Herbu Siewierza umieszczonego na siedzibie Spółki, pod którym wielkimi cyframi napisana jest data 1523 przypominająca początki Wspólnoty. Data widoczna z daleka intryguje osoby będące w pobliżu lub odwiedzające biuro Spółki. Poprzedni zarząd zlecił także wykonanie dużego banera (2 x 3 m) z napisem: „500 lat Wspólnoty Gruntowej w Siewierzu”. Stelaż z widocznym z daleka napisem został umieszczony przy trasie szybkiego ruchu na wjeździe do Siewierza od strony Częstochowy.

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *